In Kunming zelf ligt er - voor zover mij bekend - slechts een tempel complex, uiteraard ga ik er heen maar let niet heel erg goed op en kom als eerste terecht in de dierentuin annex speeltuin met dezelfde naam. Het staat wel boven de kassa aangegeven maar helaas zie ik dat pas zodra ik weer naar buiten kom. Ondanks dat ze zelf beweren een van de beste tien in China te zijn valt het geheel me wat tegen, maar goed je kan hier beter naar de mensen buiten de hokken te kijken dan de dieren die er in zitten. Ik kan me dan ook helemaal voorstellen dat een leeuw niet reageert als hem een broodkruimel brood wordt toegeworpen, de beren denken hier anders over en proberen vooral met hun tong de stukjes brood en popcorn die buiten de tralies vallen met hun tong op te pikken. Ze zijn hierin weinig succesvol en als ze er eindelijk eentje te pakken hebben lukt het ze niet om deze door het gaas te krijgen.

Een aantal andere complexen liggen buiten de stad, maar het is vrij moeilijk om te bepalen waar je precies heen moet. Mijn reisgids geeft slechts een zeer algemeen kaartje en zegt eigenlijk dat je een taxi moet nemen. Natuurlijk is google maps een uitkomst, maar dan moet je wel over internet beschikken. Mijn hotel heeft WiFi, maar met alleen een inlogpagina in het Chinees (waarschijnlijk alleen een hotspot van een internet provider).

Als je door de straten loopt valt het op dat er heel erg veel kleine winkeltjes zijn, ik kan mij nog voorstellen dat een convenience store vlakbij een aantal hotels nog een goede omzet draait, maar ik heb dan toch wel vraagtekens bij andere zaakjes. Zoals degene die uitsluitend rollen brede plakband verkoopt, terwijl er een paar deuren verder iemand precies hetzelfde doet. Ik kan mij niet voorstellen dat er in deze omgeving zo'n vraag naar brede plakband is.

Fietsen in China is een stuk moeilijker dan ik had gedacht.
Voor mijn vertrek had ik via de bèta versie van google maps een aantal "wandel" routes uitgeprint, wandel omdat deze de gewone wegen wel volgt maar de snel- en tolwegen niet (hoop ik). Op internet had ik ook nog een iets handigere route gevonden. Het eerste stuk ging zonder problemen alleen kwam ik er al snel achter dat ik geen enkel verkeersbord kon vinden met een plaatsnaam erop, alleen de namen van de kruisende straten en nog erger ook geen wegnummers.
Onderweg zelfs nog twee keer aan een agent de richting gevraagd, maar waarschijnlijk toch ergens een afslag gemist zodat ik uiteindelijk na een behoorlijke rit aan het einde van de weg sta en slechts links en rechtsaf gloed nieuwe wegen zie. Ik ben blijkbaar in de nieuw te ontwikkelen buitengebieden van Kunming beland. Omdat ik absoluut geen idee heb waar ik sta rij ik maar terug richting Kunming. Omdat ik geen zin meer had om terug te gaan naar mijn vorige hotel (normaal tarief was belachelijk hoog, ook voor wat ze boden) besloot ik een andere te zoeken. Op het moment dat ik het tweede hotel van mijn lijstje had gevonden bedacht ik me dat de kamers inmiddels wel erg goedkoop moesten zijn geworden, ze waren al druk bezig met de sloop. In mijn reisgids stond nog vrolijk de term "nieuw" vermeld.

De route beschrijving had ik afgedrukt vanaf mijn eerste hotel, hoewel ik nu in een zijstraat zat moest ik toch omrijden in verband met een weg weg op breking. Tot de derde aanwijzing ging het goed, daarna moest ik linksaf slaan (wat niet kon, er stond een hek). Na een oversteekplaats te hebben gezocht kon ik terug keren en klopte zelfs de aanwijzing in combinatie met de straatnaam. Uiteindelijk had ik een paar keer linksaf moeten slaan, waar dit echt niet kon. Omdat ik van de opgegeven afstanden geen soep kon koken denk ik dat ik toch iets verkeerd had geïnterpreteerd. Gelukkig kwam ik uiteindelijk toch een richting bord tegen waar ik verder mee kon. De route die ik volg loopt voor het grootste deel langs de tolweg en de oevers van het meer. Helaas niet altijd en in de eerste grotere plaats verdwijnen alle mogelijke richting aanwijzers en loopt de weg gewoon de stad in. Met een beetje geluk blijk ik toch op de goede route te blijven zitten en kom ik toch op mijn plaats van bestemming aan.

Jinning uit gaat weer makkelijk en na een kilometer of vijf kom ik zelfs de eerste kilometerpaal tegen en vervolgens met enige regelmaat eentje. gezien de hoogte van het getal had ik er echt al meerdere moeten hebben gezien. Het biedt wel het voordeel dat ik nu eindelijk weet op welke weg ik rij. Schoner wordt ik er vandaag niet op, veel van de zware vrachtwagens nemen niet de tolweg maar degene waar ik op rij. Een groot deel van deze vrachtwagens vervoeren een behoorlijk natte en modderige lading, een vijftiental kilometers is de weg bedekt met een laagje modder. Zonder oriëntatie problemen kom ik aan in Yuxi en helaas gaat het hier mis. Later kom ik er achter dat de richting aanwijzingen uit google maps op een punt helemaal nergens op slaan. Als ik aan een politie agent de weg vraag wijst hij me eerst richting de tolweg, tot het moment dat hij zich realiseert dat ik met een fiets ben. Om de parallel weg te vinden is een moeilijkere opgave en ik besluit om in Yuxi te blijven. Het hotel dat ik als eerste vind blijkt ook de lokale karaoke gelegenheid te zijn en 's avonds komt de voltallige jeugd er heen. Omdat de muziek toch erg hard staat zit ik buiten met de portier te praten door middel van een vertaal app.
Op internet heb ik nu ook de route de stad uit nog een keer bekeken, oorspronkelijk moest ik de derde afslag op een rotonde nemen. Helaas was er nergens vermeld hoe je op die rotonde moest komen en bleek er op dat punt ook helemaal geen rotonde te liggen en voor de derde afslag moest je ongeveer vanuit een hele andere richting komen. Ook op een later moment bleek dat je eerst de afslag moest nemen en dan wel ergens een richting bord tegenkwam.

In de buurt van Tonghai begin ik ook de industrie kwijt te raken en wordt de omgeving meer en meer ingenomen door landbouwgrond.

Als ik in Tonghai met veel moeite een hotel vind, krijg ik de leuke uitdaging om mijzelf te registreren. De receptioniste/eigenaresse begrijpt niet heel veel van mijn paspoort en vraagt een buurvrouw om te helpen. Die begrijpt misschien de vragen wel, maar heeft geen flauw benul wat ze waar moet zoeken. Uiteindelijk wordt ik achter de computer gezet en na verloop van tijd begint het me te dagen dat mijn paspoort wordt gescand en dat ik de visa gegevens op het scherm (alleen in het Chinees) moet invoeren. Tonghai heeft nog meer verrassingen, als ik de stad door rijdt op zoek naar een hotel zie ik alleen de stoffige hoofdweg die weinig reden tot vreugde geeft terwijl een straat verder een levendig en erg druk stadscentrum is waarbij het stoffige volledig is vergeten. Als ik bij een restaurantje binnen stap wijzen de aanwezige dames trots op het menu, er hangen ook foto's van gerechten (die ze niet hebben), omdat ik het menu niet echt begrijp neemt de kokkin me mee de keuken in om aan te geven wat ik graag op mijn bord terug wil zien.

Ik begin vandaag met een flinke afdaling, hoewel de temperatuur laag is (18^o) en het behoorlijk bewolkt is. In de omliggende dalen zie ik in het begin slechts weinig landbouw maar wel veel afgravingen. Als ik na een kilometer of dertien stop om een foto te maken hoor ik ineens een luid gesis, zonder aanleiding loopt mijn achterband in een paar seconden leeg, blijkt mijn binnenband spontaan op een las een schuurtje te vertonen. Ik plak mijn band, rij weg en nog voor ik 100 meter verder ben gebeurd het opnieuw. Lekker, speciaal een paar weken geleden nieuwe binnenbanden geplaatst omdat ik in Korea problemen kreeg met de ventielen. Nu maar mijn reserve binnenband gepakt, twee keer achter elkaar een band volledig oppompen vind ik wel genoeg.
Ondertussen is ook de zon door het wolkendek aan het komen en wordt het gelijk weer verschrikkelijk warm, ik ben nu met iedere afdaling blij vanwege de verkoeling. Het landschap is ook ineens bergachtig. Bergruggen met daar tussen soms brede dalen waar veel landbouw is. Ik zie nu ook een verschil in de mensen, het is rustiger en er wordt veel meer "hello"  tegen me gezegd en naar me gezwaaid. Aan aandacht had ik al geen gebrek, maar er is toch een merkbaar verschil.

In Jianshui besteed ik mijn tijd ondermeer met het bezoek aan een Confuciaanse tempel/klooster, het schijnt dat dit de tweede - qua grootte - in China is, maar dat de locale bevolking haarfijn kan beredeneren waarom dit wel de grootste zou zijn. Het valt me vooral op dat de toegang voor de locale bevolking blijkbaar gratis is en veel ouderen hier zitten en schoolmeisjes hun huiswerk maken.

Als ik verder fiets wordt het steeds stiller en bergachtiger, hoewel je om iedere hoek alsnog iemand tegen komt die er niet uit ziet alsof hij nu ver heeft gereisd. Ik begin ook aan een lange en vooral warme klim, boven aan ligt een of andere fabriek waar ze grond verwerken en duidelijk ook met een zuur iets doen. Op mijn laatste adem bereik ik de top en begin ik aan de afdaling naar de frisse lucht. Niet heel erg lang want direct onderaan begint de volgende, deze is heel geleidelijk maar blijft wel genadeloos door stijgen. Nog voor het einde kom ik aan in Gejiu en zie ik gelukkig een hotel. Een lastige situatie omdat de receptioniste eigenlijk vindt dat hier geen buitenlanders horen te verblijven omdat het geen ster aanduiding heeft (overigens een heel erg goed en comfortabel hotel), als blijkt dat ik met de fiets ben mag ik toch blijven. Blij toe want de klim (ik blijf boven de stad) gaat nog een paar honderd meter omhoog. Op het moment dat ik op deze weg terecht kwam was het een nieuwe twee keer twee tweebalans weg die steeds smaller en slechter werd. Onderweg naar boven had ik last van de beperkte breedte van de weg en door ongelukken en op brekingen waardoor er steeds files ontstonden. In de lange afdaling was er wel bijna geen verkeer maar over lange stukken ook eigenlijk geen wegdek meer. Ook het laatste stuk naar Man Hao is de oude weg vervangen door een moderne nieuwe, bij de afslag naar Man Hao is deze afgezet door de politie en moet iedereen sowieso verder over een deel van de oorspronkelijke weg. In Man Hao zijn er wel diverse hotels te vinden, maar deze liggen allemaal aan de overzijde van de rivier en omdat je hier in het grensgebied met Vietnam bent is er bij de brug ook een controle, iedere ID-card wordt bekeken en gescand.
Het is wel een doorgang stadje en eigenlijk is er 's avonds geen restaurant meer te vinden, uiteindelijk eet ik mee met de familie die een restaurant beheert.

De laatste kilometers in China leg ik af op tussen rubberbomen en bananen, het grootste deel van het verkeer dat me inhaalt bestaat voornamelijk uit paarden die de bananen uit de zijdalen vervoeren en zware vrachtwagens vol met dozen met bananen. Helaas heb ik er geen een gezien die al eetrijp was.

De grensposten vormen een formaliteit, hoewel de dame aan de Chinese kant toch wel wat moeite had met een westers paspoort . In plaats van na de paspoort controle door te lopen, loopt ik terug China in en wordt apart door de barricades begeleid in verband met mijn fiets. Aan de Vietnamese kant loop ik wel door de paspoortcontrole met mijn fiets, waarbij het detectiepoortje overuren maakte (waar niemand ook maar enige aandacht aan schonk) en werd ik bij de uitgang belaagd door het verzoek of ik geld wilde wisselen.

Eigenlijk verwacht ik direct nadat ik Lao Cai uit rijdt te beginnen met klimmen, uiteindelijk hoe langer de klim hoe minder steil deze is, helaas zijn de eerste kilometers klimmen en dalen. Zodra je de klim echt begint is het verkeersaanbod al aanmerkelijk lager geworden. Het mist en de temperatuur ligt zo rond de 18^o, helemaal niet zo slecht gezien het te overbruggen hoogte verschil. Langzaam begint de mist echter op te trekken en verdubbeld ook de temperatuur. Gelukkig is het niet overdreven steil (over het algemeen tussen de 5% en 8%) en is het ook niet zo heel erg druk. Met enige regelmaat wordt je ingehaald door de taxibusjes en de alom aanwezige scooters. Het is alleen af en toe vervelend als er een zwaar over beladen vrachtwagen voorbij komt die ook al erg veel moeite met de helling heeft, bij sommige wordt er een compleet dik rookgordijn over de weg heen gelegd. Maar goed gelukkig is er niet heel veel verkeer.

In Sapa zie ik eigenlijk voor het eerst weer witte gezichten, maar vooral ben je in gesprek met de H'Mong die hun waren (souvenirs hier proberen te verkopen. Het zijn er in elk geval heel veel meer dan het aantal aanwezige toeristen (zowel Vietnamees als niet Vietnamees). Ik hoop voor ze dat er meer animo is op de zaterdagen, maar ze houden wel vol. Op enig moment zit er een jonge H'Mong vrouw naast me haar borduurwerk te doen en met me te praten waarbij ze toch ook nog met enige regelmaat vraagt of ik niet van haar wil kopen. Met moeite kom ik er mee weg met de belofte dat als ik iets koop ik dat bij haar doe.
'S Avonds spreek ik een andere H'Mong vrouw, zij is naar Sapa komen lopen en doet dat twee keer per week. Een wandeling van vijf uur, om op tijd voor de markt te zijn komt zij de avond van te voren aan en slaapt dan ergens buiten op de grond. Lachend vertelt ze er wel bij dat ze in de drie wintermaanden toch maar thuis blijft omdat het dan domweg te koud is. Naast haar rugmand met spullen voor de verkoop heeft ze helemaal niet bij zich.

In Sapa draait duidelijk alles om de commercie. Als ik 's ochtends vroeg mijn hotel verlaat (met fiets) om verder te gaan staat de buurvrouw al te wenken dat zij nog wel een kamer beschikbaar heeft (dagafstanden van vijf meter schiet volgens mij niet echt op en rond dit tijdstip kan ik onmogelijk ergens anders vandaan komen dan uit Sapa). In de dichte mist rijdt ik het dorp uit en als ik hoger op de berg kom begint het langzaam maar zeker open te breken en al snel rij ik boven de wolken. Het klinkt raar, maar ik ben op weg van de koudste plaats in Vietnam naar de warmste. Ze worden van elkaar gescheiden door de hoogste pas van het land. Aan de pas zelf wordt verder geen aandacht geschonken, er staat zelfs geen bord en er liggen alleen een paar gedumpte plastic zakken met afval. De kant van Lai Chau doet zichzelf geen eer aan, het grootste deel van de tijd blijft de mist hier hangen, maar zodra de zon er door heen komt voelt dat meteen ook heel erg heet aan (ondanks dat de temperatuur helemaal niet zo extreem hoog is).

Je merkt hier ook meteen weer een andere tegenstrijdigheid in Vietnam op. In sommige plaatsjes is de hoofdweg enorm breed (soms wel acht rijstroken), terwijl de enige manier om er te komen is via een dirt/rough road of half vergane asfaltweg die amper breed genoeg is om twee auto's elkaar te laten passeren.

Ik overnacht in Lai Chau, de volgende morgen ga ik niet verder maar blijf ik in bed. Van het ene op het andere moment heb ik darmklachten, geef ik over en heb ik koorts. Als ik 's ochtends de trap naar de receptie af- en weer oploop vraag ik me af hoe ik deze enorme prestatie heb weten te volbrengen. Na bijna een dag te hebben geslapen (we hebben het niet over de nachten) moet ik toch verder en stap weer op de fiets, gelukkig voor een van de langste etappes.
Als ik wegrijdt miezert het een beetje en niet al te veel later regent het, niet echt hard maar net genoeg om de weg goed nat te maken. Een hele fijne ervaring, want na de vertrouwde QL4D te hebben verlaten beginnen de wegwerkzaamheden. Over een stuk van 60 kilometer zijn ze bezig aan de weg, dat houdt in dat je een paar kilometer mooi asfalt hebt, maar vooral over een stuk gereden met modder bedekte dirt/rough road rijdt die al het zware verkeer in het geheel niet aan kan en dat grote delen van de weg finaal stuk rijdt. Vooruitgang noemen ze dat!
Daarnaast wordt er ook nog gewerkt aan een aantal nieuwe stuwdammen in de rivier, de bouwmaterialen halen ze wel zo veel mogelijk lokaal (zand, grind en dergelijke), maar ik zie ook diverse vrachtwagen staan met zware oversized ladingen die ook over deze weg zijn gekomen. Dat het niet altijd goed gaat blijkt als ik in een soort file terecht kom, een tankwagen is van de weg afgereden en in een poging om deze te "redden" moet eerst de benzine worden overgepompt in een tweede en zelfs derde, helaas is er slecht een spoor beschikbaar, persoonlijk denk ik dat daarmee de chauffeur ook de mist in is gegaan hij had waarschijnlijk een tweede "spoor/rijstrook" verwacht (hoewel het ook kan zijn dat deze onder zijn gewicht is ingestort). Maar goed, met de fiets kan ik er nog net langs en advies geven hoe de vrachtwagen zelf te bergen zal niet worden begrepen. Bovendien zit de machinist van een graafmachine toe te kijken en ik neem aan dat het kwartje verder al is gevallen.
Na een keer of drie de modder van mezelf en m'n fiets te hebben gespoeld vindt ik een hotel langs het nieuwe stuwmeer en kan ik ook eindelijk de modder uit mijn haar wassen.

Midden in de nacht wordt ik wakker, het hoost ............

Terwijl ik er op had gehoopt dat het 's ochtends lekker fris zou zijn valt de werkelijkheid tegen. Het is zwaar bewolkt,warm, broeierig, benauwd en een heel erg hoge luchtvochtigheid. Terwijl ik mijn weg langs het stuwmeer vervolg op weg naar de eerste klim van de dag, loopt het water al uit al mijn poriën. Ik ben blij als ik eindelijk aan de afdaling kan gaan beginnen. In Muong Chau besluit ik er maar mee te stoppen voor vandaag. Geen slecht besluit want nog geen kwartier later barst er opnieuw een hevige bui los. Maar ook deze bui brengt geen verlichting, zodra het droog is trekt de bewolking open en loopt de temperatuur weer heel erg snel op. Het blijft overigens niet bij deze bui.

Het vervolg naar Dien Bien Phu is makkelijk, hoewel ik dit er toch gisteren liever niet bij had gedaan. Gezamenlijk, zoals ik eigenlijk van plan was zou het toch een lange rit zijn geworden met een behoorlijk hoogteverschil. Ik ben nu vroeg in Dien Bein Phu en gebruik de rest van de middag om de talloze treden in de brandende zon naar het monument te beklimmen en een beetje op de markt rond te kijken. Pas de volgende dag ga ik langs het Victory museum en alle overige bezienswaardigheden. Het kaartje in de Lonely Planet klopt van geen kant en ik krijg van een aantal andere toeristen de vraag waar je eigenlijk het voormalige Franse hoofdkwartier kan vinden. Op de plek waar het op de kaart staat is het in elk geval niet, de rest klopt overigens wel aardig. Een Nederlander die ik een paar dagen daarvoor was tegen gekomen verzucht dat hij er eigenlijk al naast had gestaan. Het zijn overigens allemaal replica's met bijvoorbeeld betonnen houten panelen en betonnen zandzakken, het geeft wel een indruk hoe het er in 1954 uit moet hebben gezien.

Vanuit Dien Bien Phu ga ik verder, ik verwacht een lange klim maar die valt weer mee. Het scheelt ook dat het blijkbaar niet al te lang geleden heeft geregend (de weg is nat) en dat door het tijdstip de zon de temperatuur nog niet echt heeft kunnen beïnvloeden. Zodra deze echt doorkomt schiet de temperatuur dan ook omhoog.
Je ziet ook een verandering in de bevolking, veel en veel meer mensen hier zijn etnische Vietnamesen en ondanks dat je ook nog steeds veel Thai-dorpen tegen komt en de vrouwen herkenbaar aan de kleding stijl zie je toch al grotere veranderingen. Nu zegt de hele school die uitgaat weer "hello" tegen me, daarvoor zag ik eigenlijk alleen kleine streek scholen (en moet ik toegeven dat ik deze niet rond start of eind tijd passeerde). Maar ook tussen de verschillende bergvolken/etnische groepen zat er een verschil. Wat dat betreft waren de H'mong veel terughoudender dan de Thai.

Af en toe moet je heel erg goed opletten bij afslagen, als ik ter hoogte ben van Tuan Giao staat er op een bord "linksaf Hanoi, rechtdoor Lao Cai". Had ik dit bord gevolgd dan was ik met een grote boog op Tuan Giao heen gereden en had ik dit waarschijnlijk niet eens gemerkt. Alleen was het mijn bedoeling om hier te overnachten. Als ik door het plaatsje heen rijdt lukt het me erg goed om de bordjes met hotel aanduidingen niet te zien. Pas als ik de hoofdstraat nog een keer terug rij valt me er een op, deze bevind zich wel in een zijstraat. Later blijken er nog drie te zijn (voor zover ik heb gezien).
Het is hier heel erg rustig en 's nachts komt er bijna geen verkeer door het dorp heen. Opnieuw heb trekt er 's middags een korte en hevige onweersbui voorbij. Geen weer om lekker op te schieten en een langere etappe te kiezen.

In Yen Chau zie ik een stel kappersstoelen langs de weg staan, terwijl er maar een aan het werk is. Ik moet me toch weer eens scheren en weet uit ervaring dat deze mannen het een stuk beter doen dan ik zelf. Omdat hij bezig is moet ik even wachten, maar ondertussen komen ook zijn collega's weer aangelopen. Het lukt me wel om aan te geven dat ik alleen geschoren wil worden, maar daar heeft de kapper een geheel eigen mening over. Hij vindt duidelijk mijn haar te lang en werkt de zij en achterkant meteen maar bij, maar goed dat houdt dus ook in dat de rest verder ook in balans moet worden gebracht. Overigens blijft zijn rekening beperkt tot de prijs van een knipbeurt wat slechts een paar duizend dong meer is dan ik gewend ben van alleen scheren. Ook hier zie ik (niet helemaal voor het eerst) dat er een hond wordt bereidt (wel een eens gegrilde hond gezien op een markt in Hanoi, maar verder alleen op het menu in gespecialiseerde restaurants). Het dier was waarschijnlijk al gaar, maar op straat werden de haren er nog even afgebrand. 

De route wordt wat makkelijker (hoewel er nog steeds af en toe stevig geklommen moet worden), omdat je bezig bent de bergen uit te rijden en alles wat lager wordt. Maar helaas gaat het met de kwaliteit van de hotels/guesthouses ook bergafwaarts. In Son La treft ik in een achterafstraatje nog een mooi guesthouse, maar in Yen Chau en Moc Chau hebben deze hun beste jaren al lang geleden achter zich gelaten. Maar goed het gaat er toch voornamelijk om dat ik een bed heb voor de nacht. Bij een guesthouse in Moc Chau kreeg ik te horen dat ze vol zaten, terwijl een andere op slot zat en er bij een derde blijkbaar verder niemand aanwezig was voor de receptie. Lastig, maar er zijn er genoeg en dan maar een wat mindere kamer.

Moc Chau uitrijden belooft een vervelende dag te worden, het is koud en er is sprake van een hele dichte mist. voor het meeste verkeer maakt dit blijkbaar niets uit, gewoon geen licht en de langzaam rijdende vrachtwagen zo snel mogelijk voorbij. Blijkbaar heeft het op een groot stuk ook geregend en liggen er diepe plassen. Als ik denk zonder al te veel zorgen in Mai Chau aan te komen blijkt er nog druk aan een zijweg te worden gegraven. Het effect ........ een stuk weg met een dikke modderlaag. Ik ben dan ook na aankomst eerst  maar met al mijn kleren aan onder de douche gaan staan. Na de modderpoel werd de weg wel droog en begon de temperatuur zowaar wat te stijgen.

De meeste plaatsen waar ik heb overnacht lagen aan de doorgaande weg. Mai Chau echter niet, dit ligt in een rustig en heel mooi zijdal en een kilometer of vijf verwijderd van de hoofdroute. 'S ochtends moet ik uiteraard terug naar de afslag en kan ik aan mijn laatste klim beginnen. Vijftien kilometer later sta ik op de top en voor mijn gevoel hoef ik nu alleen nog maar af te dalen naar Hanoi. Ondertussen begin ik wel het effect van de modder die ik af en toe heb gezien te merken, als ik nog meer bergen zou krijgen zou ik toch beginnen te overwegen om mijn remblokken maar te vervangen. Voor vandaag en voor een vlakke rit zijn ze nog meer dan voldoende, maar met slecht weer omlaag zie ik ze het niet lang meer goed doen (ik heb een extra set bij me). Niet veel later sta ik in Man Duc, eigenlijk zou ik hier richting Hoa Binh moeten rijden (in elk geval nog een klim) maar ik besluit niet rechtstreeks naar Hanoi te rijden en de resterende dagen nog wat rond te fietsen. In plaats van linksaf op de T-splitsing ga ik rechtsaf naar Nho Quan. 
Het begint veelbelovend, maar al snel blijkt het begrip wegonderhoud hier niet heel erg goed te zijn doorgedrongen. Van de 65 kilometer die ik over deze weg rijdt is meer dan tweederde of keien of wat asfalt rondom gaten in het wegdek, niet zo erg maar wel vermoeiend rijden. Veel plassen zijn hier blijven staan en door de vrachtwagens en bussen wordt de weg er en niet veel beter op en worden er modderige trajecten gecreëerd. Personenauto's zie je hier nauwelijks. Op sommige plekken wordt ook hier aan de weg gewerkt en heel af en toe heb je dan een heel mooi stuk nieuw asfalt. Hoe de wegwerkzaamheden worden gecoördineerd is mij een raadsel, een lijn is er niet te ontdekken in de stukken die ze aanpakken. Volkomen willekeurig kom ik in een bocht een prachtig stuk asfalt tegen, terwijl de kilometers ervoor en erna er niets anders te vinden is dan een keien weg met gaten en dan ineens kom je weer ergens een stuk tegen waar ze bezig zijn met asfalteren. Naar mijn idee volledig willekeurig.

Ik kom iets ten noorden van Ninh Binh weer op de QL1 (eigenlijk had ik verwacht dat ik iets zuidelijker uit zou komen). Ik moet dus een paar kilometer van Hanoi af rijden om mijn weg te vervolgen, het is allemaal bekend terrein. Niet veel later kom ik bij mijn afslag en begin ik aan het traject waar ik een aantal jaren geleden constateerde dat ze vergeten waren om mijn paspoort terug te geven. Nu controleer ik elke dag na een aantal kilometers voor de zekerheid nog een keer of ik mijn paspoort wel heb. Deze ronde rij ik voornamelijk omdat ik nog een paar dagen over heb voor ik weer in Hanoi moet zijn, er zitten een paar mooie stukken in.

Zo te zien hebben ze hier iets van een tornado te verwerken gekregen langs een deel van de weg zijn de grote reclame borden omgevallen (aan een kant van de weg), bij de meeste andere zijn de spandoeken volledig stuk. Het is zo erg dat de betonnen funderingen zelfs op hun kant liggen. Daar moet toch wel een enorme kracht voor nodig zijn geweest.
In Thai Binh zoek ik mijn oude hotel weer op, jaren geleden was dit het enige dat ik kon vinden. Inmiddels zie ik er heel veel meer en ook nieuwere, waarschijnlijk zijn ze voor een groot deel beter dan degene die ik heb uitgezocht. Maar de mensen bij de receptie zijn vriendelijk, er zijn genoeg eetgelegenheden in de buurt en op de hoek zit een café met Wifi (zat er jaren geleden ook al). Aan de kamer is in elk geval niet veel meer gedaan, het kastje waar de televisie op staat leunt ondertussen volledig op het deurtje dat er niet meer in zit zoals het ooit bedoeld was en de airco wordt waarschijnlijk vanuit de receptie bediend. Soms staat deze aan, soms uit. Ik heb in elk geval geen controle er over.

Vanuit Thai Binh ga ik verder richting Hai Phong, hier blijkt weer dat het loont om na een afslag nog even op de borden te kijken. Op een afslag staat er vanuit mijn kan alleen dat je rechtsaf, linksaf of rechtdoor kan. Waar je dan heen gaat wordt je blijkbaar geacht te weten. Aan de andere kant staan gelukkig wel richtingen aangegeven zodat je zeker weet of je wel of niet de goede kant op gaat. Ik was eerder in Do Son geweest, maar ondanks dat ik ook toen nog niet in het hoog seizoen was bood de plaats wel een levendiger aanblik. Waar ik me kon herinneren dat er marktjes waren is er nu niets. Een groot gebouw in aanbouw is nog steeds even ver gevorderd. Een dag later begint het weekeinde en wordt het wat drukker in de straten met Vietnamesen die naar de kust komen. Ook hier zie ik veel meer schade dan een paar jaar geleden, gedeeltelijk zal dit ook wel iets van verwaarlozing zijn.

Als laatste rest mij alleen nog de weg naar Hanoi via Haiphong. Niet heel erg interessant maar in Haoiphong ineens wel onvoorstelbaar druk, ineens is dat weg en in Hanoi komt het weer terug. Het scheelt wel dat ik de weg (een beetje), in Hanoi kan ik nu in een keer naar de juiste brug rijden. Op deze brug rijdt iedereen links, het zal ergens wel door de aansluitingen komen want er is amper iemand die tegen de stroom in rijdt wat in het normale verkeer aan de lopende band gebeurd.

G304 tussen Yuxi en Tonghai

• China
• Vietnam
• Hong Kong

• Gizmo China South (1:2.000.000), deze kaart mist een hoop wegen en wegnummers.
• Reise Know How Vietnam, nord (1:600.000), mijn versie is inmiddels verouder en sinds de uitgave zijn een aantal plaatsen van naam veranderd op een nieuwere versie staan deze weer goed.